Phác đồ sử dụng thuốc kháng virus để điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP)
Phác đồ sử dụng thuốc kháng virus để điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP)
PrEP là viết tắt của Pre-exposure prophylaxis, nó là phương pháp sử dụng thuốc ARV để dự phòng lây nhiễm HIV cho những người chưa nhiễm HIV nhưng có hành vi có nguy cơ nhiễm HIV cao. PrEP là biện pháp dự phòng mới được sử dụng theo hướng dẫn điều trị và chăm sóc HIV/AIDS (Quyết định 5456/QĐBYT – 20/11/2019). PrEP có hiệu quả dự phòng nhiễm HIV đến 96-99% nếu tuân thủ điều trị.
Thuốc PrEP là sự kết hợp 2 hoặc 3 thành phần kháng virus thuốc được sử dụng cho các đối tượng có nguy cơ nhiễm cao một số thuốc điển hình như Ricovir-EM, Tenof – EM, Dinara…
Khi dùng PrEP phải được các bác sĩ chuyên khoa chăm sóc và điều trị HIV/AIDS tư vấn trực tiếp, chỉ định, theo dõi, tái khám, xử trí các tình huống bất thường, hỗ trợ tâm lý, xã hội, tuân thủ điều trị và các dịch vụ y tế cần thiết khác.
Những người có thể dùng được PrEP?
Tất cả những người có các hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV cao và chưa nhiễm HIV như là người nam có quan hệ tình dục đồng giới, người chuyển giới nữ, người bán dâm, người tiêm chích ma túy, bạn tình của người bị nhiễm HIV, Công an, bác sĩ có nguy cơ tiếp xúc với người nhiễm HIV đó chưa điều trị ARV hoặc điều trị ARV nhưng tải lượng HIV chưa đạt ức chế vi rút (vẫn còn trên 200 bản sao/ml máu), những người đã điều trị dự phòng sau phơi nhiễm với HIV (PEP) nhưng tiếp tục có hành vi nguy cơ cao nhiễm HIV cũng nên dùng PrEP.
Sử dụng PrEP như thế nào?
Thuốc PrEP dùng bằng đường uống hàng ngày, mỗi ngày uống một viên. Có thể uống trước hoặc sau bữa ăn. Nên uống thuốc vào một thời điểm nhất định để tạo thành thói quen uống thuốc đều đặn tránh quên liều. Nếu quên liều thì cần uống ngay khi nhớ ra. Tuy nhiên, trong một ngày không được uống quá 2 liều (trong 24 giờ). PrEP không có tương tác với đa số các thuốc khác nên an toàn khi uống cùng với nhau.
Phác đồ điều trị dự phòng sau phơi nhiễm HIV (PEP)
PEP là viết tắt của post-exposure prophylaxis, nó là việc dùng thuốc kháng virus HIV cho những người bị phơi nhiễm với HIV. Điều trị sau phơi nhiễm cần được điều trị càng sớm càng tốt và không muộn hơn 72 giờ. Phơi nhiễm có thể xảy ra trong môi trường nghề nghiệp và môi trường bên ngoài. Quy trình dự phòng sau phơi nhiễm với HIV gồm có 7 bước sau:
- Xử lý vết thương tại chỗ.
- Báo cáo phụ trách và làm biên bản (phơi nhiễm do nghề nghiệp).
- Đánh giá nguy cơ theo mức độ tổn thương và diện tích tiếp xúc.
- Xét nghiệm để xác định tình trạng HIV của nguồn gây phơi nhiễm.
- Xác định tình trạng nhiễm HIV của những người bị phơi nhiễm.
- Tư vấn cho người bị phơi nhiễm về nguy cơ nhiễm HIV, viêm gan B và C. Lợi ích của điều trị dự phòng, tuân thủ và tác dụng phụ của thuốc ARV
- Kê đơn thuốc PEP cho 28 ngày cho người có nguy cơ
Phác đồ thuốc ARV để điều trị dự phòng sau phơi nhiễm:
Đối với người lớn điều trị bằng TDF + 3TC (hoặc FTC) + DTG (ưu tiên) hoặc TDF + 3TC (hoặc FTC) + LPV/r (thay thế) hoặc TDF + 3TC (hoặc FTC) + RAL (thay thế)
Đối với trẻ em ≤ 10 tuổi điều trị bằng AZT + 3TC + DTG (ưu tiên nếu có sẵn liều DTG đã được phê duyệt) hoặc AZT + 3TC + LPV/r (thay thế) hoặc AZT + 3TC + RAL (thay thế)
Các thuốc hiện nay được sử dụng phổ biến như: Thuốc Acriptega, Thuốc Trustiva, Thuốc Avonza..
Thời gian điều trị dự phòng sau phơi nhiễm: Bắt đầu điều trị càng sớm càng tốt. Không điều trị khi đã phơi nhiễm quá 72 giờ. Thời gian: điều trị đủ 28 ngày liên tục.
Những đối tượng nên dùng PEP
Thuốc PEP có thể dùng trên mọi đối tượng có nguy cơ bị phơi nhiễm HIV như:
- Những người tiếp xúc với HIV, dù mới tiếp xúc 1 lần, cũng cần phải uống thuốc PEP. Vì uống thuốc càng sớm thì hiệu quả phòng bệnh càng cao.
- Những người chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân bị HIV, vô tình bị tiếp xúc với máu hoặc chất dịch của người bệnh.
- Người quan hệ tình dục với người bị HIV.
- Người vô tình dùng chung kim tiêm với người mắc HIV.
- Trong trường hợp, tiếp xúc nhiều lần với nguy cơ HIV, thì nên cân nhắc việc sử dụng thuốc PrEP. Và bạn nên hỏi trực tiếp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn cụ thể.
Sử dụng thuốc PEP như thế nào cho đúng?
Thuốc PEP chỉ nên được dùng trong các tình huống khẩn cấp. Nếu chưa đến 72 giờ kể từ khi xảy ra sự việc, bạn có thể uống thuốc PEP để phòng nhiễm HIV, dù bơm kim tiêm có máu nhiễm HIV hay bạn tình là người nhiễm HIV. PEP có ít hoặc không có tác dụng trong việc ngăn ngừa nhiễm HIV nếu nó được bắt đầu muộn hơn 72 giờ sau khi phơi nhiễm.
Phải dùng thuốc phơi nhiễm HIV đúng giờ và đúng liều quy định. Các thuốc uống 2 lần/1 ngày thì phải uống cách nhau 12 giờ. Các thuốc uống 1 lần/1 ngày phải uống cách nhau 24h.
Chú ý: Thuốc PEP không có tác dụng thay thế cho các loại thuốc điều trị HIV khác như PrEP. Mà nó thường được dùng cho những người sau khi tiếp xúc với HIV. Trong quá trình điều trị HIV bằng thuốc PEP, bạn nên tái khám sau khoảng 4 – 6 tuần để làm xét nghiệm HIV lại. Và tiếp tục trở lại vào 3 tháng, 6 tháng để đảm bảo bệnh không bị lây nhiễm. Bên cạnh đó, trong thời gian này, bạn nên kiêng quan hệ, hoặc nếu có thể thì vẫn phải sử dụng các biện pháp an toàn.
Một số câu hỏi liên quan về HIV/AIDS
HIV/aids chữa được không?
Hiện tại vẫn chưa có cách điều trị HIV khỏi hoàn toàn trong hầu hết các trường hợp, nhưng việc điều trị có thể kiểm soát tải lượng virus và giúp duy trì hệ thống miễn dịch của bạn. Một số loại thuốc cản trở vào protein HIV sao chép chính nó hay một số thuốc khác thì ngăn chặn virus xâm nhập hoặc chèn vật liệu di truyền của nó vào các tế bào miễn dịch của bạn. Tất cả những người nhiễm HIV nên bắt đầu điều trị bằng thuốc kháng virus. Bác sĩ sẽ cho bạn biết bạn nên sử dụng thuốc nào là tốt nhất.
HIV sống được bao lâu?
Bị HIV có thể sống được bao lâu? Đừng để lầm tưởng về HIV/AIDS khiến cho bạn suy sụp. Nếu nghi ngờ bản thân bị nhiễm HIV, bạn nên đi xét nghiệm càng sớm càng tốt. HIV nếu được theo dõi và điều trị nghiêm ngặt có thể kiểm soát được. Người nhiễm virus HIV sống được bao lâu phụ thuộc vào việc bạn có kiên trì theo đuổi điều trị với một thái độ lạc quan và lối sống lành mạnh hay không. Trên thực tế, có rất nhiều người bị nhiễm HIV/AIDS vẫn đang sống khỏe mạnh như một người bình thường.
Các bác sĩ chuyên khoa đã nói rằng: “Nếu được đưa vào điều trị sớm và tuân thủ điều trị ARV, một người từ 20 tuổi nhiễm HIV, có thể sống thêm 50-60 năm, tuổi thọ gần như một người bình thường. Quan trọng nhất là phát hiện sớm và điều trị sớm”.
Mọi thông tin thắc mắc vui lòng liên hệ 0923283003 để được tư vấn và hỗ trợ hoặc truy cập wedsite nhathuochapu.vn để biết thêm chi tiết
Nhận xét
Đăng nhận xét